Hoe ver gaat deze?
Discussies in de praktijk
Tijdens het bouwproces worden door de opdrachtgever vaak wijzigingen aan de aannemer doorgegeven. Vaak vergeet de aannemer dan om een bevestiging te sturen van het meerwerk en de prijs daarvan. Dat leidt dan nogal eens tot discussies tussen de opdrachtgever en aannemer over of er überhaupt wel sprake is van meerwerk en wat de prijs voor dat meerwerk zou mogen zijn.
Eerdere rechtspraak
In eerdere rechtspraak werd wel geoordeeld dat de aannemer aan de opdrachtgever een reëel inzicht moest hebben verschaft in de omvang van de meerkosten om aanspraak te kunnen maken op vergoeding, ook al begreep de opdrachtgever dat het meerwerk tot een prijsverhoging zou leiden. Had de aannemer dat inzicht niet gegeven, dan kon dat leiden tot het vervallen van zijn aanspraak op vergoeding van het meerwerk. Dit was een aanscherping van de waarschuwingsplicht van artikel 7:755 BW. Voor deze eerdere rechtspraak: zie bijvoorbeeld Hof Leeuwarden 24 januari 2012, ECLI:NL:GHLEE:2012:BV6686 en Hof Arnhem – Leeuwarden 24 september 2013:ECLI:NL:GHARL:2013:7180, TBR 2014/108.
Uitspraak Hoge Raad 1 juli 2022
De Hoge Raad heeft met zijn arrest van 1 juli 2022 deze aanscherping van de waarschuwingsplicht van artikel 7:755 BW teruggedraaid. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat de bescherming van de opdrachtgever niet zo ver gaat dat de opdrachtgever ook een (reëel) inzicht had moeten hebben in de omvang van de prijsverhoging. Zodra de opdrachtgever begrijpt dat het meerwerk tot een hogere prijs zal leiden, is het aan de opdrachtgever om aan de aannemer te vragen hoe groot de prijsverhoging zal zijn.
In de procedure ging het om de prijs van raatliggers. Overeengekomen was het leveren van kale raatliggers voor een bedrag van € 9.000,00. Geleverd waren echter afgewerkte raatliggers voor een bedrag van
€ 42.000,00. De opdrachtgever wenste de meerprijs niet te betalen omdat hij niet tijdig was gewezen op de prijsverhoging. De aannemer verweerde zich met de stelling dat de opdrachtgever de noodzaak tot de prijsverhoging had moeten begrijpen met een beroep op een e-mail van de opdrachtgever waarin deze schrijft dat hij snapt dat de afgewerkte raatliggers niet voor een bedrag van € 9.000,00 kunnen worden gemaakt. De opdrachtgever voerde daar weer tegenaan dat de aannemer verzuimd had een reëel inzicht te verschaffen in de omvang van de prijsverhoging en de aannemer om die reden geen aanspraak kon maken op een prijsverhoging. De Hoge Raad gaat hier dus niet in mee.
Waarschuwingsplicht in de wet/UAV
Artikel 7:755 BW bepaalt wanneer de aannemer recht heeft op prijsverhoging als gevolg van door de opdrachtgever gewenst meerwerk. De aannemer kan op grond van artikel 7:755 BW alleen een verhoging van de prijs vorderen indien hij de opdrachtgever tijdig voor de noodzaak van een daaruit voortvloeiende prijsverhoging heeft gewaarschuwd. Dit is echter anders als de opdrachtgever de noodzaak van een prijsverhoging uit zichzelf had moeten begrijpen. Een zelfde bepaling is terug te vinden in paragraaf 36 UAV. De ratio achter deze bepaling is dat een tijdige waarschuwing de opdrachtgever in staat stelt om te beslissen of hij het meerwerk ondanks de hogere prijs aan de aannemer wil opdragen of niet.
Conclusie
Met de uitspraak van de Hoge Raad wordt de op de aannemer rustende waarschuwingsplicht bij meerwerk verduidelijkt. Voor de aannemer is deze uitspraak gunstig. Zijn recht om een prijsverhoging te vorderen, zal in beginsel niet meer vervallen indien deze de opdrachtgever geen reëel inzicht heeft verschaft in de prijsverhoging. Van de opdrachtgever wordt verwacht dat deze zelf actie onderneemt en navraag doet bij de aannemer naar de verhoging. De waarschuwingsplicht bij meerwerk gaat dus niet zo ver als eerder in de rechtspraak wel werd aangenomen.
Voor het arrest van de Hoge Raad: zie HR 1 juli 2022: ECLI:NL:HR:2022:989. https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:HR:2022:989
Advocaat Bouwrecht