Een faillissement kan worden aangevraagd wanneer een persoon of een onderneming zijn rekeningen niet meer kan betalen en zijn schulden niet meer kan voldoen. Indien een natuurlijke persoon failliet wordt verklaard, dan wordt het een persoonlijk faillissement genoemd.
Een faillissement kan worden aangevraagd bij de rechtbank. U kunt vragen uzelf of uw onderneming failliet te laten verklaren. Dat wordt een eigen aangifte genoemd. Het faillissement kan ook door andere partijen worden aangevraagd. Zo kunnen schuldeisers een aanvraag doen om een persoon of een onderneming failliet te laten verklaren. Dit moeten er wel altijd minimaal twee zijn. Ook het Openbaar Ministerie kan een faillissement aanvragen als er gevaar is voor het schaden van grote, publieke belangen.
Als een persoon of een onderneming failliet wordt verklaard dan wordt er een curator aangesteld. De curator handelt het faillissement af. Zo maakt de curator een lijst van de bezittingen en schulden; verkoopt de curator bezittingen om de schuldeisers te betalen; beschermt de curator de boedel; beheert de curator administratieve zaken, kasgeld en waardevolle zaken; beheert de curator alle correspondentie en kan de curator handelingen van een debiteur ongedaan maken indien schuldeisers daardoor worden benadeeld. Dat laatste wordt de Actio Paulina genoemd.