Als een werknemer (regelmatig) te laat komt, is dat heel erg vervelend. Afspraak is afspraak en een werkgever moet op de aanwezigheid van de werknemer kunnen rekenen. Wat nu als het steeds mis gaat?
Er zijn verschillende manieren waarop een werkgever kan optreden tegen het te laat komen. Er zijn proactieve maatregelen mogelijk, die tot doel hebben om te voorkomen dat een werknemer te laat komt. Ook is reactief optreden mogelijk, dus het treffen van maatregelen als het kwaad eenmaal (veelvuldig) is geschied.
Proactieve maatregelen
De eerste is een vrij logische: in de arbeidsovereenkomst of personeelsreglement wordt de aanvangstijd van de werkdag met een concreet tijdstip benoemd. Dit kan ook, bij wisselende diensten, op een rooster. Op die manier is er geen ruimte voor discussie over de werktijd; de werknemer weet waar hij aan toe is.
Het is ook mogelijk om een boeteclausule op te nemen in de arbeidsovereenkomst. De werknemer die te laat komt, is op basis van die clausule een boete verschuldigd. De boeteclausule kan bijvoorbeeld bepalen dat de boete bij elke keer te laat komen hoger is, of dat de boete verschuldigd is na een x aantal keer te laat komen in een kalenderjaar. Een boeteclausule moet voldoen aan strikte wettelijke eisen. In de praktijk wordt dit instrument niet vaak toegepast. Dit omdat, als op te laat komen eenmaal een sanctie staat in de vorm van een boete, andere sancties (zie hierna) moeizamer kunnen worden toegepast.
Reactieve maatregelen
Geen arbeid, geen loon. Als dat principe wordt toegepast, zal de werknemer de niet gewerkte tijd niet uitbetaald krijgen.
De meest toegepaste maatregel is een officiële waarschuwing. De werknemer zal bewust worden gemaakt van het feit dat het niet de bedoeling is dat hij te laat komt. Het geeft de werknemer de kans om zichzelf te verbeteren. In de officiële waarschuwing kan ook worden opgenomen dat, bij herhaald te laat komen, ontslag de volgende stap zal zijn.
Een definitieve maatregel is die van het ontslag. Dit kan via de kantonrechter of via een ontslag op staande voet, dit afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Uit de rechtspraak blijkt dat dat de rechter eerder tot een ontbinding van de arbeidsovereenkomst overgaat of een ontslag op staande voet in stand houdt, wanneer het voor de werknemer altijd volstrekt helder is geweest dat de werkgever een groot belang hecht aan het op tijd komen. Denk dan aan het geven van één of meerdere officiële waarschuwingen, maar ook aan het bedrijfsbreed strikt handhaven van de werktijden zoals opgenomen in de arbeidsovereenkomsten of reglement. Een gewaarschuwd mens telt immers voor twee.
Overigens kunnen de werkgever en werknemer ook altijd in onderling overleg afspraken maken over de beëindiging van het dienstverband met wederzijds goedvinden. Dat voorkomt een gerechtelijke procedure.
Transitievergoeding
Een werknemer kan, als de arbeidsovereenkomst langer dan 2 jaar heeft geduurd, na ontbinding van de arbeidsovereenkomst aanspraak maken op een transitievergoeding. Dit is in beginsel ook het geval als de arbeidsovereenkomst wordt ontbonden omdat een werknemer veelvuldig te laat komt! Er zijn wel uitzonderingen mogelijk, maar dan moet het gaan om een situatie waarbij er sprake is van ernstig verwijtbaar handelen van de werknemer. En dat hoeft bij veelvuldig te laat komen niet altijd het geval te zijn.
De praktijk
Uit de rechtspraak blijkt dat de rechter veel waarde hecht aan de manier waarop de werkgever is omgegaan met het te laat komen. Was het voor de werknemer duidelijk wat de werktijden waren? Zijn er waarschuwingen gegeven? Maar er moet ook aandacht zijn besteed aan de persoonlijke omstandigheden van de werknemer. Heeft de werkgever onderzoek gedaan naar de oorzaak van het te laat komen? En zo ja, heeft de werkgever oplossingen geboden en heeft hij geprobeerd om de werknemer anderszins te ondersteunen? Als hieraan geen enkele aandacht wordt besteed, kan een werkgever alsnog bot vangen bij de kantonrechter, ook als de werknemer het behoorlijk bont heeft gemaakt.
Heeft u nog vragen? Onze specialisten arbeidsrechten Elzemieke Schouten en Marjolijn van Alphen staan u graag te woord!
Comments