Is een verbod op nevenwerkzaamheden nog toegestaan?
Met ingang van 1 augustus 2022 is als gevolg van de inwerkingtreding van de Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden boek 7 BW ten aanzien van verschillende arbeidsrechtelijke onderwerpen aangepast. Een van de aanpassingen is te vinden in een nieuw artikel 7:653a BW.
In dit wetsartikel is een bepaling opgenomen die ziet op een beding waarbij nevenwerkheden worden verboden. Op basis van dit artikel is de mogelijkheid voor een werkgever om de werknemer te verbieden om naast het overeengekomen werk elders te werken, activiteiten of functies te verrichten, beperkt.
Op grond van art. 7:653a lid 1 BW is een nevenwerkzaamhedenbeding nietig, tenzij dit beding kan worden gerechtvaardigd op grond van een objectieve reden. In de wet is het als volgt in artikel 7:653a lid 1 BW omschreven:
Een beding waarbij de werkgever verbiedt of beperkt dat de werknemer voor anderen arbeid verricht buiten de tijdstippen waarop de arbeid moet worden verricht bij die werkgever, is nietig, tenzij dit beding kan worden gerechtvaardigd op grond van een objectieve reden. Artikel 653a Burgerlijk Wetboek Boek 7
Een werknemer verbieden om nevenwerkzaamheden te verrichten, mag dus nog wel, maar onder voorwaarden. Bij rechtvaardigingsgronden kan worden gedacht aan: gezondheid en veiligheid, de bescherming van vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie, het overtreden van een wettelijk voorschrift, het vermijden van belangenconflicten, strijd met de Arbeidstijdenwet.
De objectieve rechtvaardiging hoeft – indien aanwezig - pas aan de werknemer kenbaar te worden gemaakt op het moment dat een beroep wordt gedaan op het nevenwerkzaamhedenbeding. De rechtvaardigingsgrond hoeft dus niet bij voorbaat al in het beding te worden genoemd. Dat kan achteraf. Het is wat mij betreft ook wenselijk om een dergelijke motivering pas te geven op het moment dat een dergelijke vraag concreet speelt.
Op 6 september 2022 heeft de Rechtbank Noord-Holland uitspraak gedaan over het nieuwe artikel 7:653a BW. Dit is de eerste materiële uitspraak over de Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden. Er zullen er ongetwijfeld nog meer volgen.
De kantonrechter overweegt dat artikel 7:653a BW op 1 augustus 2022 onmiddellijk in werking is getreden en ook van toepassing is op arbeidsovereenkomsten die zijn gesloten vóór deze datum. De objectieve rechtvaardiging mag de werkgever wat de kantonrechter betreft (alsnog) achteraf toelichten. De werkgever in deze zaak heeft naar het oordeel van de kantonrechter onvoldoende aannemelijk gemaakt dat sprake is van een objectieve rechtvaardigingsgrond. De gevorderde boete wordt afgewezen.
De wetgever heeft inderdaad geen overgangsrecht opgenomen en artikel 7:653a BW heeft onmiddellijke werking vanaf 1 augustus 2022. Dat heeft voor de praktijk tot gevolg dat ook voor bestaande arbeidsovereenkomsten rekening moet worden gehouden met eventuele nietigheid van een nevenwerkzaamhedenbeding. Is geen sprake van een objectieve reden, dan is het beding nietig.
Kortom, een verbod op nevenwerkzaamheden is alleen toegestaan bij een objectieve rechtvaardigingsgrond.
Heeft u vragen over dit onderwerp? Neem dan contact met ons op!
Elzemieke Schouten
Advocaat Arbeidsrecht, Contractenrecht en Mediator