Versobering van partneralimentatie: het Wetsvoorstel Herziening Partneralimentatie
Al een aantal jaren staat de huidige wetgeving omtrent partneralimentatie in de politieke spotlights. In het huidige systeem is (in de meeste gevallen) het uitgangspunt dat er voor een periode van 12 jaren na de echtscheiding partneralimentatie moet worden betaald, ervan uitgaande dat dit financieel mogelijk is. Dit systeem – bestaand sinds juli 1994 – wordt inmiddels uit de tijd bevonden. De alimentatiegerechtigde (in de praktijk: meestal de vrouw) is economisch steeds vaker zelfstandig(er), of kan dat zijn, en kan steeds vaker zelf in het levensonderhoud te voorzien. In juni 2015 is dan uiteindelijk het Wetsvoorstel Herziening Partneralimentatie naar de Raad van State gestuurd.
De gedachte die in 1994 ten grondslag lag aan de wettelijke regels omtrent partneralimentatie, was de zogenaamde ‘lotsverbondenheid’ die ontstond door het huwelijk. Enkel en alleen door het aangaan van het huwelijk, ontstaat de plicht om ook na een einde van het huwelijk, te blijven voorzien in het levensonderhoud van de - dan inmiddels ex - partner. Het idee dat aan het wetsvoorstel ten grondslag ligt, is niet meer die lotsverbondenheid, maar het ‘verlies van verdiencapaciteit als gevolg van het huwelijk’.
Oftewel: zijn er door het huwelijk minder mogelijkheden om zelf inkomen te verdienen? Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als één van de echtgenoten minder is gaan werken na de geboorte van kinderen. Er moet volgens het wetsvoorstel een vergelijking worden gemaakt tussen de mogelijkheden om eigen inkomen te verwerven op het moment van het aangaan van het huwelijk én op het moment van het indienen van het verzoekschrift tot echtscheiding. Als er sprake is van een vermindering, is er aanleiding om partneralimentatie vast te stellen. Maar als er aan de verdiencapaciteit tijdens het huwelijk niets is gewijzigd, is er dus geen reden om te bekijken of er partneralimentatie moet worden betaald. Ook niet als één echtgenoot veel verdient en de ander weinig (zowel voor het huwelijk als op het moment van echtscheiding), maar de partner met het lagere inkomen tijdens het huwelijk inmiddels wel gewend geraakt is aan de hogere levensstandaard.
Dat is een belangrijke wijziging ten opzichte van het huidige systeem. Hoe de verdiencapaciteit moet worden vastgesteld, vertelt het wetsvoorstel overigens niet. De regels daaromtrent moeten volgens het wetsvoorstel in lagere regelgeving worden vastgesteld. Daarnaast wordt ook, als het aan het wetsvoorstel ligt, de termijn voor het betalen van partneralimentatie verkort. Nu is het uitgangspunt nog 12 jaar. Volgens het wetsvoorstel moet er partneralimentatie worden betaald voor de duur van een periode die gelijk is aan de helft van de duur van het huwelijk, maar de maximale periode waarin alimentatie betaald moet worden, is 5 jaren na het huwelijk. Als het huwelijk korter dan drie jaren heeft geduurd en er zijn geen kinderen uit het huwelijk geboren, dan hoeft er geen partneralimentatie te worden betaald.
De nieuwe termijn van (maximaal) 5 jaar kan wel in twee gevallen worden opgerekt. In de eerste plaats in het geval dat de alimentatiegerechtigde echtgenoot minder dan 10 jaar verwijderd is van de AOW-gerechtigde leeftijd: dan moet er partneralimentatie worden betaald totdat de AOW-leeftijd is bereikt, dus in het ongunstigste geval 10 jaar. De andere uitzondering is voor de situatie dat er jonge kinderen zijn (jonger dan 7 jaar): dan wordt de termijn van 5 jaren opgerekt tot het moment dat het jongste kind 12 jaar is geworden. De verplichting tot het betalen van partneralimentatie kan in dat geval dus, net als nu, 12 jaren duren. Het is nog niet bekend of het wetsvoorstel in deze vorm zal worden aangenomen en zo ja, wanneer. Het wetsvoorstel is gemaakt door PvdA, VVD en D66. Het heeft dus een breed draagvlak in de beide Kamers, zodat de verwachting bestaat dat er een wetswijziging binnen afzienbare tijd daadwerkelijk een feit zal zijn. Daarbij geldt overigens wel dat de nieuwe regels van het wetsvoorstel alleen zullen gelden voor nieuwe gevallen, dus voor echtscheidingen nadat de nieuwe wetgeving is aangenomen.
Vanzelfsprekend blijven wij de ontwikkelingen op dit gebied nauwgezet volgen. Wilt u meer weten over partneralimentatie? Neemt u dan gerust contact op met een van de familierechtspecialisten van Kessels Advocaten.