Vrije advocaatkeuze algemeen
Het Europese Hof van Justitie heeft de vrije advocaatkeuze in de uitspraak van 7 november 2013 onderstreept. Het recht om zelf een advocaat te kiezen stond al in de wet (artikel 4:67 Wet op het financieel toezicht (“Wft”)), maar rechtsbijstandverzekeraars perkten dit in door de keuze bij zichzelf te leggen en het alleen toe te passen bij procedures waar een advocaat verplicht is (zoals zaken met een belang boven de €25.000).
Uitspraak Hof Arnhem-Leeuwarden
Het Hof Arnhem-Leeuwarden heeft in haar uitspraak van 16 mei 2017 geoordeeld dat een lid van een beroepsvereniging aanspraak kan maken op vergoeding van gemaakte kosten van rechtsbijstand en dat het lid daarbij vrije advocaatkeuze had.
Wat was de casus?
Een werknemer is lid van Nieuwe Unie, een beroepsorganisatie in de verpleging en verzorging. Onderdeel van de service die Nieuwe Unie aan haar leden versterkt is juridische dienstverlening. Op zeker moment is tussen de werknemer en zijn werkgever een geschil ontstaan. De werknemer heeft dit gemeld bij Nieuwe Unie. Nieuwe Unie heeft daarop aan de werknemer medegedeeld dat zij de zaak zou uitbesteden aan een advocaat in haar netwerk van advocatenkantoren waarmee zij een vast contract heeft. De werknemer heeft aan Nieuwe Unie te kennen gegeven dat hij een advocaat van zijn eigen keuze wenst in te schakelen. Nieuwe Unie heeft daarop aan gegeven dat zulks hem vrij staat, maar dat hij de kosten daarvan voor eigen rekening dient te nemen.
De werknemer vordert van Nieuwe Unie betaling van de gemaakte kosten van rechtsbijstand. Nieuwe Unie weigert die te betalen waardoor er geprocedeerd wordt. De kantonrechter stelt de werknemer in het gelijk waarop Nieuwe Unie in hoger beroep gaat.
Nieuwe Unie stelt dat zij niet als rechtsbijstandsverzekeraar in de zin van de Wft kan worden beschouwd en het recht op juridische bijstand als rechtsbijstandsverzekering in de zin van artikel 4:67 Wft. Het hof meent dat zulks wel het geval is en wel om de volgende redenen:
- het Europese Hof van Justitie staat een ruim werkingsbereik van de Richtlijn voor;
- de bedoeling van de Richtlijn, binnen de context, is dat deze tot doel heeft de belangen van een verzekerde ruime bescherming te bieden;
- een schadeverzekeringsbedrijf in de zin van artikel 1:1 Wft is ook aan de orde als maar een deel van de activiteiten als zodanig is aan te merken;
- ten tijde van de inleidende dagvaarding vermeldde de website van Nieuwe Unie de termen rechtsbijstandsverzekering en beroepsgebonden rechtsbijstand in het kader van de door haar verleende juridische dienstverlening;
- de door Nieuwe Unie geboden juridische dienstverlening omvat op basis van het Juridisch Reglement ook rechtsbijstand in juridische procedures en niet louter juridische adviezen;
- de voor het lidmaatschap betaalde contributie dient mede ter financiering van de door Nieuwe Unie geboden rechtsbijstand aan haar leden.
Oordeel Hof Arnhem-Leeuwarden
Dit betekent dat het lidmaatschap van de werknemer van Nieuwe Unie naar het oordeel van het hof mede een rechtsbijstandsverzekering in de zin van Wft omvat, die op grond van het bepaalde in artikel 4:67 Wft vrije advocaatkeuze voor de werknemer inhoudt.
Bent u lid van een beroepsvereniging (zoals een vakbond) dan kunt u mogelijk aanspraak maken op vergoeding van kosten van juridische bijstand waarbij u zich niet in alle gevallen door een jurist van de vereniging hoeft te laten bijstaan. Mogelijk dat u recht op vrije advocaatkeuze heeft. Neemt u vrijblijvend contact met ons op om een eerste inschatting van uw mogelijkheden te maken.