Wifi-tracking, het volgen van mensen via hun wifi-signaal, is niet nieuw. De gedachte dat bedrijven en de overheid burgers willen volgen om te kunnen zien wat ze doen, wanneer, met wie en in welke volgorde al helemaal niet. Dit sluit immers ook nauw aan bij de discussie rondom big data. Toch schuilt er in het gebruik van wifi-tracking een privacyrisico. Reden genoeg voor de toezichthouder, de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), om aandacht te vragen voor dit onderwerp. En dat is volledig terecht.
Wat is wifi-tracking?
Ook als uw telefoon niet verbonden is met een wifi-netwerk, zendt het toch een wifi-signaal uit. Dit signaal kan worden opgepikt en gevolgd. Hierdoor is dus precies te achterhalen waar u zich bijvoorbeeld bevindt en welke route u van A naar B gebruikt. Wifi-tracking wordt toegepast door winkelcentra, die zo precies kunnen zien welke winkels in welke volgorde worden bezocht. Voor de gemeente is wifi-tracking interessant om in kaart te brengen hoe mensen zich bewegen om op die manier de infrastructuur van de stad te kunnen verbeteren.
Waarom kan wifi-tracking bezwaarlijk zijn?
Bescherming van de persoonlijke levenssfeer is een grondrecht in Nederland. Het volgen van mensen via hun wifi-signaal, maakt een grote inbreuk op de persoonlijke levenssfeer. Via het wifi-signaal worden persoonsgegevens verwerkt. Dat lijkt misschien vreemd, aangezien het niet gaat om NAW-gegevens. Voor de definitie van persoonsgegevens in de zin van de wet, hoeft dat niet. Het is voldoende als iemand in een groep met mensen (bijvoorbeeld in winkel A) te traceren is en vervolgens in een andere winkel B weer tussen een groep met mensen te traceren is. Op die manier kun je een individu, zonder NAW-gegevens te kennen, toch identificeren.
Wettelijke grondslag voor wifi-tracking
Voor het verwerken van persoonsgegevens is een wettelijke grondslag vereist. Voor gemeenten geldt dat zij een publieke taak moeten uitoefenen en zij mogen in dat kader persoonsgegevens verwerken. Een andere grondslag is de toestemming. Wifi-tracking mag, mits mensen voordat de tracking plaatsvindt, toestemming geven. De AP noemt dit ook als mogelijke grondslag. Ik ben hier echter kritisch op. Bedrijven en overheid moeten zeer terughoudend zijn met het verwerken van gegevens op basis van toestemming.
De toestemming moet namelijk vooraf en goed geïnformeerd worden gegeven. Eerder al waarschuwde de AP dat wifi-tracking zonder dat mensen hierover zijn geïnformeerd in strijd is met de wet. Bovendien bent u niet verplicht om toestemming te geven en kunt u toestemming intrekken. Dat levert praktische uitdagingen op in bijvoorbeeld het winkelcentrum want als iemand de toestemming intrekt, dient het winkelcentrum de gegevens te verwijderen. Daar zullen zij dus een procedure voor moeten inrichten.
Tot slot
Aan de ene kant zie ik een beweging waarin mensen steeds kritischer worden ten aanzien van de bescherming van hun persoonsgegevens, bijvoorbeeld als het gaat om online of offline tracking. Aan de andere kant merk ik ook dat mensen bereid zijn om een stuk privacy in te leveren als daar iets tegenover staat. Denk dan aan gratis toegang tot een wifi netwerk, een gratis app of korting op de zorgverzekering.
Comments