Partijen die gaan scheiden, zullen samen moeten bekijken of er aanleiding is om partneralimentatie vast te stellen. Er kan ook worden afgesproken dat er wordt afgezien van partneralimentatie.
Bij het vaststellen van partneralimentatie wordt eerst gekeken naar de behoefte van de alimentatiegerechtigde. Gebruikelijk wordt de behoefte gerelateerd aan het inkomen tijdens de samenleving op basis van de in de rechtspraak ontwikkelde zogenaamde Hof-norm. In sommige gevallen kan het echter nodig zijn om aan de hand van concrete kosten de behoefte te bepalen. Op de behoefte van de alimentatiegerechtigde strekt het eigen inkomen in mindering.
Als de behoefte is vastgesteld, moet er worden bekeken of de alimentatieplichtige de draagkracht heeft om in de behoefte te voorzien. De draagkracht wordt op basis van de Trema-normen bepaald. Er wordt gekeken naar het inkomen uit werk of vermogen en de uitgaven van de alimentatieplichtige. Ook wordt er rekening gehouden met eventuele te betalen kinderalimentatie. In de praktijk ontstaat vaak discussie over de inkomsten en de lasten waarmee rekening moet worden gehouden bij de alimentatieberekening. Als partijen er samen niet aan uit komen, moet de rechter een knoop doorhakken.
Partneralimentatie moet in beginsel voor de duur van 12 jaren worden betaald, ingaande op het moment dat de echtscheiding is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Als partijen minder dan 5 jaar zijn gehuwd en uit het huwelijk geen kinderen zijn geboren, dan is de duur gelijk aan de duur van het huwelijk. Let op: vanaf 2019 gelden hiervoor andere regels. De termijn van 12 jaar is verkort. Neem hiervoor contact met ons op!
In de loop der tijd komt het vaak voor dat de omstandigheden van één van de beide partijen wijzigt. De alimentatieplichtige kan te maken krijgen met een inkomensdaling, met een daling of stijging van de woonlasten of de geboorte van een kind, waarvoor de alimentatieplichtige onderhoudsplichtig is. In dat geval moet de in het kader van de echtscheiding vastgestelde partneralimentatie opnieuw tegen het licht worden gehouden en, als er geen overeenstemming wordt bereikt, door een rechter opnieuw worden vastgesteld.
Het recht op partneralimentatie vervalt als de onderhoudsplichtige gaat trouwen of gaat samenwonen als ware hij/zij gehuwd.