Eind juni jl. werd er in de media weer veel aandacht besteed aan een vaker terugkomend fenomeen in het familierecht; de verkorting van de alimentatietermijn.
Wij werden met regelmaat benaderd door cliënten die dachten dat de nieuwe regeling al op korte termijn zou ingaan. Dat is niet het geval. De opleving in de publiciteit had alles te maken met de behandeling van het initiatief wetsvoorstel in de Tweede Kamer op 27 juni 2018.
In dit stuk wordt aandacht besteed aan hetgeen in de Tweede Kamer is besproken, maar ook aan het feit dat de verkorting van alimentatie steeds vaker onderwerp is van gesprek. Ook al is er nog geen nieuwe wet, de discussie laait steeds vaker op in lopende zaken.
De duur van de partneralimentatie is nu maximaal twaalf jaar. Initiatiefnemers van het wetsvoorstel willen nu dat deze termijn wordt teruggebracht naar de helft van de duur van het huwelijk, met een maximum van vijf jaar. Wel komt er een hardheidsclausule en zijn er enkele uitzonderingsgevallen.
Het bezwaar van de initiatiefnemers van het voorstel tegen de huidige regeling is tweeledig:
De huidige termijn is lang voor mensen die niet meer met elkaar verbonden willen zijn.Degene die alimentatie ontvangt, wordt weinig gestimuleerd om een baan te zoeken of zich verder te ontplooien.
Om die reden wil men de regeling korter maken, eerlijker en simpeler. Op 27 juni 2018 is het voorstel zoals gezegd in de Tweede Kamer behandeld.
Nadere vragen in de Tweede Kamer De Tweede Kamer heeft diverse opmerkingen gemaakt ten aanzien van het voorstel. Zo wordt de vraag gesteld waarom het alleen voor nieuwe en niet voor oude gevallen geldt. Leidt dat niet tot rechtsongelijkheid?
Een andere reactie was te horen in verband met de koppeling met de genoemde leeftijdsgrens van de kinderen. De leeftijd van 12 jaar wordt genoemd in verband met de start op de middelbare school. Twaalf jaar is lang, werd gezegd. Wel wordt gesuggereerd om de leeftijdsgrens voor kinderen te verhogen naar 13, zodat de overgang van basisschool naar middelbare school goed verloopt. Ook de leeftijd van 15 jaar wordt in dat verband genoemd.
Gaat het wetsvoorstel niet uit van een ideale situatie waarin vrouwen en mannen werk en zorg eerlijk verdelen? Verschillende woordvoerders in de Tweede Kamer zijn kritisch op dit punt. De discussie zou breder getrokken moeten worden, werd gesteld. Het is in het algemeen belangrijk om knelpunten voor het combineren van werk en zorg zo veel mogelijk weg te nemen.
De maatschappelijke realiteit is dat vrouwen vaker een deeltijdbaan hebben en minder vaak economisch zelfstandig zijn, zo werd betoogd. Vrouwen van rond de 50 jaar hebben vaak weinig werkervaring. Voor hen is het lastig om een baan te vinden. In algemene zin wordt aandacht gevraagd voor deze groep.
Hardheidsclausule In schrijnende gevallen kan de duur van de partneralimentatie langer zijn, zo regelt het initiatiefwetsvoorstel. De vraag ligt voor wie daar precies onder vallen. Geldt de hardheidsclausule bijvoorbeeld voor arbeidsgehandicapten, mensen zonder diploma en ouders die voor een gehandicapt kind zorgen?
De initiatiefnemers reageren op een later moment op de inbreng van de Kamer.
Kortom, het voorstel is zeker nog geen wet. Gezien het huidige tempo waarin een en ander verloopt, kan het nog wel even duren voordat het voorstel is aangenomen en daadwerkelijk wet is.
Conclusie: Het is een feit dat verkorting van partneralimentatie steeds vaker onderwerp is van gesprek. Ook in lopende procedures wordt steeds vaker aandacht besteed aan het uitgangspunt dat 12 jaar partneralimentatie erg lang is. Maar de huidige wet is nog altijd de wet en de termijn van 12 jaar is formeel nog niet gewijzigd.